Kłopot (...) polega na tym, że trzeba podejmować praktyczne decyzje - jakie lekarstwa stosować, w jakim kierunku zorientować budynek - a wtedy teoretyczna nonszalancja jest już nie do utrzymania. W konsekwencji intelektualiści często popadają w hipokryzję - stosują "zachodnią" naukę, gdy jest to konieczne - na przykład gdy sami są poważnie chorzy - jednocześnie namawiając lud do wiary w przesądy.
If all time is eternally present
All time is unredeemable
Czy można odkupić czas? Nie wiem. Ale warto rozważyć istotny sposób na odzyskanie straconego czasu.
Chyba gdzieś pod koniec swojego słynnego eseju Beckett zarzuca Proustowi niekonsekwencję, pyta: dlaczego tytuł ostatniego tomu cyklu brzmi "Czas odnaleziony", skoro chodzi właśnie o tryumf nad niszczycielskim czasem? Rzeczywiście, Marcel wchodząc (wreszcie) na przyjęcie u księznej Guermantes, dostrzega nagle, bardzo ostro, piętno jakie czas wywarł na zgromadzonych tam tłumnie wszystkich dawnych, długo nie widzianych, znajomych. Ale Proustowi nie chodzi tu tylko o takie "odnalezienie". Przeciwnie, w wielkim finale swego dzieła pokazuje czas w postaci sieci wydarzeń splatających ze sobą wszystkie postaci cyklu. Czas (przeszły-teraźniejszy-przyszły uobecniony w jednej chwili) staje się przestrzenią, wzorem cykli, zbiorem typów i prefiguracji, partyturą powiązań, której kulminacją i uosobieniem stają się postaci Swanna i jego wnuczki mademoiselle de Saint Loup, w których losach i rodzinnych powiązaniach
wiążą się wszystkie wątki "Poszukiwań...".
W tym sensie odnalezienie czasu nie kłóci się z przezwyciężeniem śmierci i przemijania.
...że człowiek osiąga czy też może osiągnąć wiek,
w którym zniesie pewną tylko porcję wszystkiego i już nic więcej;
że wtedy nic więcej znosić nie warto;
że nie tylko się nie może, ale się nie chce znosić;
że nic już nie ma wartości, tylko spokój,
spokój
spokój nawet w żałobie, nawet w żałości...
Długa agonia jest najpiękniejszą odmianą śmierci, bo człowiek, który stracił nadzieję, nie czuje już goryczy porażki i, całkowicie wyzwolony, może przygotować swą duszę i ciało na wkroczenie do królestwa Bożego miłosierdzia.
(Być może ten właśnie czynnik jest decydujący?
Skoro inteligencja oznacza szybkość uczenia się,
może tym samym oznacza większą podatność,
chłonność,
łatwowierność?)
Posty
Komentarze
